Dla wielu mam to właśnie drugi trymestr ciąży jest tym, który wspominają najlepiej. Mija wiele uciążliwych przypadłości charakterystycznych dla początków ciąży. Kobiety mogą w pełni cieszyć się rosnącym brzuszkiem i maleństwem, którego ruchy czuć coraz wyraźniej.
Drugi trymestr ciąży liczony jest od 14. do 28. tygodnia jej trwania. Jest to czas, w którym brzuszek staje się z tygodnia na tydzień coraz bardziej widoczny. Przyszła mama zaczyna odczuwać ruchy dziecka, a także dowiaduje się o płci maleństwa. Mimo pojawiających się dolegliwości drugiego trymestru, jest to piękny czas, a wiele kobiet zaczyna już planować zakup wyprawki.
Zmiany zachodzące u kobiety w II trymestrze ciąży
W drugim trymestrze ciąży brzuch staje się coraz bardziej widoczny. Za sprawą intensywnie pracujących hormonów znacznie poprawia się wygląd i samopoczucie przyszłej mamy. Między 18. a 20. tygodniem zaczynają być odczuwalne pierwsze ruchy dziecka, których intensywność będzie znacznie wzrastać w kolejnych tygodniach. W tym czasie możliwe jest także określenie płci dziecka.
Niestety okres ten może wiązać się z nieprzyjemnymi dolegliwościami, takimi jak:
-
bóle i zawroty głowy
-
zgaga, niestrawność, wzdęcia
-
zaparcia
-
hemoroidy
-
bóle kręgosłupa
-
obrzęki (nóg, twarzy, całego ciała)
-
szybki przyrost wagi
-
rozstępy
-
podwyższone ciśnienie
-
krwawienia
-
bóle brzucha
Każdy niepokojący symptom należy niezwłocznie zgłaszać lekarzowi prowadzącemu ciążę. W razie nagłych lub bardzo dokuczliwych dolegliwości konieczna jest natychmiastowa kontrola stanu zdrowia matki i dziecka w szpitalu.
Badania wykonywane w drugim trymestrze ciąży
W drugim trymestrze ciąży kobieta ciężarna odbywa planowane wizyty kontrolne u ginekologa. Podczas nich wykonywane jest badanie ginekologiczne, USG oraz cytologia (jeśli nie była pobrana w pierwszym trymestrze), pomiar masy ciała i ciśnienia. Ponawiane są także badania krwi (morfologia) oraz badanie moczu. Piąty miesiąc ciąży to czas badania stężenia glukozy we krwi na czczo oraz po 2 godzinach od podania glukozy (tzw. krzywa cukrowa). U kobiet z oznaczonym w pierwszym trymestrze czynnikiem Rh(-) bada się również przeciwciała anty-Rh oraz wykonuje testy w kierunku toksoplazmozy (jeśli wynik był ujemny).
Lekarz prowadzący sprawdza również długość szyjki macicy, która powinna wynosić więcej niż 2,5 cm. Jeśli na tym etapie ciąży jest krótsza, to zwiększa się ryzyko przedwczesnego porodu i wymaga to dalszej, systematycznej obserwacji. W tym okresie czasu powinno się także wykonać USG piersi.
Między 18. a 22. tygodniem ciąży wykonywane jest przezbrzuszne USG połówkowe, które pozwala na ocenę rozwoju i tempa wzrostu dziecka. Na podstawie pomiarów możliwe jest obliczenie dokładnego wieku ciąży, obecnej wagi dziecka i wyznaczenie terminu porodu. Lekarz podczas badania mierzy obwód główki (HC), długość kości udowej (FL), i obwód brzucha (AC). Badanie to pozwala na sprawdzenie ciągłości, kształtu i gęstości mineralnej czaszki, rozmiaru głowy, struktury mózgu oraz ocenę ilości płynu mózgowo-rdzeniowego.
Lekarz sprawdza także obecność oczodołów, kości nosowej oraz ocenia górną i dolną wargę pod kątem ewentualnego rozszczepienia. Ważne jest również określenie wola tarczycowego oraz obrzęku karku. W obrębie klatki piersiowej możliwa jest ocena budowy i czynności serca, a w obrębie brzucha sprawdzana jest krzywizna żeber, wielkość i budowa żołądka, pęcherza moczowego, nerek oraz unaczynienie pępowiny. W układzie kostnym sprawdza się budowę kręgosłupa i brak rozszczepu, a także ruchomość i budowę kończyn. Ocenie lekarza podlega również ilość płynu owodniowego oraz stopień dojrzałości łożyska.
Poprzez USG możliwe jest także wykonanie echokardiografii – badania serca płodu, które umożliwia ocenę jego położenia i budowy oraz sprawdzenie funkcjonowania całego układu krążenia, co pozwala na wczesne wykrycie wad wrodzonych serca.
Jest to również odpowiedni czas na wykonanie badania prenatalnego, jeśli nie zostało wykonane w pierwszym trymestrze. Można także zdecydować się na USG 3D/4D, które oprócz dokładnego sprawdzenia anatomii dziecka pozwala na zobaczenie jego wyglądu zewnętrznego i stanowi piękną pamiątkę.
Rozwój płodu w drugim trymestrze ciąży
Dziecko rozpoczyna drugi trymestr ciąży z wagą sięgającą 20 gram i z umiejętnością rozpoznawania emocji swojej mamy. Potrafi również ssać kciuk i bawić się pępowiną, doskonali umiejętność chwytania, dotyka własnej buzi rozwijając zmysł dotyku, robi różne miny i marszczy brwi. Jego nóżki i rączki są bardzo ruchliwe, a z tygodnia na tydzień ruchy dziecka są bardziej skoordynowane. Około 16. tygodnia na główce pojawiają się włosy, zaczynają rosnąć paznokcie i kształtują się linie papilarne. W tym okresie można już określić płeć dziecka na USG, o ile dziecko będzie dobrze ustawione.
Pomiędzy 16. a 17. tygodniem dziecko rozpoznaje smak wód płodowych. Do tego ćwiczy odruch ssania i połykanie, odczuwa dźwięki i na nie reaguje. W 18. tygodniu zmysł słuchu jest już rozwinięty na tyle, że dziecko może słyszeć dźwięk bicia serca mamy i szum przepływu krwi w pępowinie. Właśnie te dźwięki działają uspokajająco na wiele noworodków zaraz po urodzeniu, bo kojarzą się z bezpiecznym okresem życia płodowego.
Około 19 tygodnia dziecko zaczyna ćwiczyć oddychanie. Nabiera i wypiera wody płodowe z płuc, a jego ciało zaczyna oblekać się mazią płodową, która chroni skórę przed ciągłym działaniem wód płodowych. Rosną również brwi i rzęsy. W tym tygodniu waga dziecka sięga 200-240 g, a długość ciała wynosi 16 cm. Około 20.-21. tygodnia dziecko rozpoznaje dźwięki dochodzące z zewnątrz. Jest coraz bardziej wrażliwe na ruch mamy za sprawą doskonalącego się poczucia równowagi. Jest bardzo aktywne ruchowo, a jego ciało nabiera właściwych dla noworodka proporcji.
W 6. miesiącu ciąży dziecko przez większość czasu śpi. Zazwyczaj w czasie aktywności mamy, której ruchy wywołują usypiające kołysanie. Natomiast najbardziej aktywne jest wtedy, gdy mama odpoczywa, dlatego w nocy lub leżąc ruchy dziecka są odczuwane najmocniej. Pod koniec II trymestru ciąży dziecko reaguje na różne bodźce, głównie hałas i nagła zmiana oświetlenia, a około 26. tygodnia uczy się także zapamiętywać głosy i dźwięki.
