Browsing Tag
kalendarz szczepień
Szczepienia obowiązkowe dla dzieci są bezpłatne – refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Dzięki nim, wiele groźnych chorób zakaźnych nie stanowi dziś takiego zagrożenia dla życia i zdrowia jak dawniej. Sprawdź obecny kalendarz szczepień ochronnych, które znalazły się w programie Ministerstwa Zdrowia na lata 2019-2021.
Kalendarz szczepień ochronnych określa wiek podania poszczególnych dawek szczepionek, które są obowiązkowe dla każdego dziecka urodzonego w Polsce. Są one bezpłatne, refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Dzięki wprowadzeniu obowiązkowych szczepień, większość groźnych chorób zakaźnych udało się opanować. Obecnie zachorowalność na nie jest bardzo niska, a ich przebieg dużo lżejszy.
Szczepionki widniejące w obowiązkowym programie szczepień ochronnych w latach 2019-2021 to:
Gruźlica (BCG) – bakteryjna choroba zakaźna wywoływana przez prątki gruźlicy, przenoszona drogą oddechową. Jest najczęściej występującą chorobą zakaźną na świecie i stanowi globalne zagrożenie dla zdrowia. Szczepienie w pierwszych dobach życia dziecka zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu, chroniąc przed gruźliczym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych oraz zgonem spowodowanym gruźlicą.
Szczepionka BCG jest żywa, zawierająca osłabione prątki bydlęce. Szczepienie jest jednodawkowe, powinno odbyć się w szpitalu, przed wypisaniem dziecka z oddziału neonatologicznego po urodzeniu.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) – choroba zakaźna wywoływana przez wirus HBV, prowadząca do ostrego lub przewlekłego zapalenia wątroby, które prowadzić może do marskości wątroby i rozwoju raka wątrobowokomórkowego. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z zakażoną krwią – niejałowy sprzęt medyczny, kontakty seksualne, zabiegi fryzjerskie/kosmetyczne lub podczas porodu od zakażonej matki.
Szczepionka przeciw wzw B jest rekombinowana, zawiera oczyszczone białko powierzchniowe. W programie obowiązkowym występuje jako pojedyncza szczepionka (może być też podawana w odpłatnym preparacie 6w1). Cykl szczepienia obejmuje 3 dawki: w pierwszych dobach oraz w 2. a także 7. miesiącu życia. Dzieciom z niską masą urodzeniową przysługują 4 dawki tej szczepionki.
Błonica – inaczej dyfteryt, krup, dławiec, to ostra i ciężka choroba bakteryjna wywoływana przez maczugowce błonicy. Zakażenie odbywa się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z osobą chorą, nosicielem lub zakażonymi zwierzętami. Bakterie w miejscu wniknięcia powodują martwicę tkanek, najczęściej w obrębie jamy ustnej i gardła. Toksyny błonicze mogą prowadzić do zaburzeń pracy wielu narządów – zapalenia mięśnia sercowego, martwicy cewek nerkowych. Możliwe są również powikłania neurologiczne w postaci porażeń podniebienia a także gardła, mięśni gałek ocznych, kończyn i twarzy.
Tężec – choroba układu nerwowego wywołana przez działanie toksyny tężcowej wytwarzanej przez laseczki tężca. Bakterie te występują w glebie, kurzu, wodzie a także przewodzie pokarmowym zwierząt. Do zakażenia dochodzi poprzez skaleczenia i uszkodzenia ciała z przerwaniem ciągłości tkanek, a także poród lub poronienie w niedostatecznych warunkach higieny. Powikłaniami mogą być zapalenie płuc, krwiaki wewnątrzmięśniowe, złamania kręgów i zapalenie mięśnia sercowego, a nawet zgon (30-50/100 chorych).
Krztusiec – bakteryjna choroba układu oddechowego wywoływana przez pałeczki krztuśca. Najbardziej niebezpieczne objawy wystepują u nieuodpornionych niemowląt i małych dzieci. Zakażenie zachodzi drogą kropelkową, w początkowym stadium przypomina przeziębienie, charakterystyczne są przedłużające się napady uciążliwego kaszlu. Powikłania jakie mogą wystąpić to zapalenie płuc, bezdech, drgawki, encefalopatia, nietrzymanie moczu.
Szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi jest szczepionką skojarzoną DTP/DtaP.
Szczepionka DTP zawiera pełnokomórkowy a DtAP bezkomórkowy składnik krztuśca. Szczepionki DTP podaje się dzieciom w 3 dawkach podstawowych w 2. miesiącu życia, między 3.-4. msc a także w 5.-6. msc życia z zachowaniem 6-8 tygodniowych odstępów. Dawka czwarta jest przypominająca – podaje się ją między 16. a 18. miesiącem życia. W 6. roku życia należy podać dziecku szczepionkę DtAP, w 14. roku życia szczepionkę Tdap (błonica, tężec, krztusiec bezkomórkowa, z obniżoną ilością antygenów błonicy i krztuśca) oraz w 19. roku życia szczepionkę Td (błoniczo-tężcową).
Poliomyelitis (polio) – to nagminne porażenie dziecięce lub inaczej choroba Heinego-Medina wywoływana przez poliowirusy. Jest to choroba brudnych rąk, najczęściej przenosząca się przez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą, ze skażonymi przedmiotami lub pokarmami. Poliowirusy mogą uszkodzić nerwy, co prowadzi do niedowładu lub porażenia mięśni (w tym także mięśni oddechowych).
Szczepionka zawiera zabite poliowirusy, jest podawana w 4 dawkach z odstępami 6-8 tygodni. Zazwyczaj podaje się ją razem ze szczepionką skojarzoną przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi w 2., 3.-4., 5.-6. a także 16.-18. miesiącu życia. Dawka przypominająca podawana jest także w 6. roku życia.
Hib – to skrót od nazwy bakterii odpowiedzialnych za ciężkie zachorowania u dzieci do 5. roku życia. Objawy zakażenia przyjmują postać zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, nagłośni, płuc, szpiku kostnego, stawów oraz sepsy czy ropowicy. Często występują powikłania w postaci głuchoty, padaczki, zaburzeń poruszania się i obniżenia sprawności intelektualnej.
Szczepionki przeciw zakażeniom Hib to połączenie antygenu z nośnikiem ułatwiającym budowanie odporności. Może to być preparat jednoskładnikowy lub skojarzony 5w1 lub 6w1. Jako szczepionka pojedyncza podawana jest równocześnie ze szczepieniami na polio a także skojarzoną błonica+tężec+krztusiec w 2., 3.-4., 5.-6. a także w 16.-18. miesiącu życia.
Odra – nadal często występująca, wirusowa, ostra choroba zakaźna przenoszona drogą kropelkową. Towarzyszy jej charakterystyczna wysypka, wysoka temperatura, zapalenie spojówek, katar oraz kaszel. Bardzo często prowadzi do powikłań, m.in. zapalenia ucha środkowego prowadzącego do utraty słuchu, ostrego zapalenie mózgu a także zaburzeń wzroku.
Świnka – nagminne zapalenie ślinianek przyusznych, wirusowa choroba przenoszona drogą kropelkową lub przez kontakt z przedmiotami skażonymi. W wyniku obrzęku ślinianek mogą wystąpić trudności w połykaniu, utrata apetytu. U chłopców dochodzi częściej do cięższych powikłań, a są to m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie jąder prowadzące do bezpłodności, zapalenie trzustki, mięśnia sercowego lub nerwu słuchowego.
Różyczka – wirusowa choroba zakaźna występująca zazwyczaj z lżejszym przebiegiem u dzieci. Objawami są wysypka, zaczerwienienie gardła, katar, kaszel, gorączka. Różyczka stanowi bardzo poważne zagrożenie dla ciężarnych powodując uszkodzenia płodu lub poronienie.
Szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce występuje w postaci połączonej (skojarzonej) jako MMR. W jej skład wchodzą żywe, osłabione wirusy, podawana jest w 13.-15. msc życia a także w 6. roku życia. Skuteczność szczepienia po podaniu 2 dawek szczepionki wynosi 98-99% i utrzymuje się całe życie.
Pneumokoki – zakażenie bakteryjne wywołujące choroby górnych dróg oddechowych, zapalenie gardła, zatok i oskrzeli. Szacuje się, że ponad 60% dzieci żłobkowych i przedszkolnych jest bezobjawowymi nosicielami. Bakterie mogą wywoływać również zapalenie ucha środkowego skutkujące głuchotą, zapalenie płuc, opon mózgowo-rdzeniowych, sepsę. W inwazyjnej chorobie pneumokokowej wiele dzieci umiera lub ma trwałe uszkodzenia narządów.
Szczepionka została dodana do obowiązkowych szczepień dopiero w 2017 r., jednak jest to szczepionka skoniugowana zawierająca 10 serotypów pneumokoków połączonych z nośnikiem białkowym. Szczepienie obejmuje 3 dawki podawane w 2., 3.-4. a także 13. miesiącu życia.
Rotawirusy – wirusy wywołujące ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy u dzieci, przenoszone drogą fekalno-pokarmową oraz przez brudne ręce i skażone przedmioty. Do objawów choroby należą gorączka, wymioty, biegunka, utrata łaknienia. Bardzo szybko prowadzi do odwodnienia, z tego względu często wymagana jest hospitalizacja.
Szczepienie przeciw rotawirusom jest obowiązkowe dla dzieci urodzonych po 2021 r. Szczepionka podawana jest w formie doustnej, zawiera żywe lecz osłabione wirusy. Nie chroni skutecznie przed infekcją, natomiast jej rolą jest uchronienie przed ostrym przebiegiem wymagającym hospitalizacji. Cykl szczepienia obejmuje 3 dawki, ważne jest podawane między jej 6. a 24. tygodniem życia dziecka.