Mycie zębów u dzieci jest jednym z ważniejszych obowiązków rodziców. Przyzwyczajone do tego od pierwszych dni, nie będzie miało problemów z dbaniem o higienę jamy ustnej w dorosłym życiu, co według statystyk jest w naszym kraju na niskim poziomie. Sprawdź, dlaczego jest tak ważne dla dziecka.
Zęby mleczne i tak wypadną, więc po co o nie tak bardzo dbać? Takie myślenie jest błędne i bardzo szkodliwe. Z próchnicą zmaga się statystycznie ponad połowa trzylatków, 80% pięciolatków i aż 90% siedmiolatków. Wywołuje nie tylko ubytki w szkliwie, ale także może przyczyniać się do innych problemów, np. przyjmowanie pokarmów, prawidłowa wymowa. Nieleczona sprzyja rozwijaniu się poważnych chorób ogólnoustrojowych – bakterie przedostające się do krwioobiegu mogą negatywnie wpływać na pracę serca i nerek, prowadzić do miażdżycy, chorób reumatycznych czy alergii. Mycie zębów u dzieci – jak to robić?
Próchnica – groźna choroba bakteryjna
Próchnica jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię, a raz nabyta pozostaje w organizmie człowieka przez całe życie. Nie da się jej wyleczyć, a jedynie walczyć z objawami. Prawdopodobnie ma ją każdy z nas, ale to od właściwej profilaktyki zależy, jakie będzie nieść konsekwencje dla jamy ustnej i ogólnego zdrowia.
Zęby mleczne ze względu na cienkie szkliwo są bardziej podatne na bakterie, dlatego w celu uchronienia dzieci przed próchnicą warto przestrzegać kilku zasad:
– nie oblizywać smoczka
– nie próbować potraw tymi samymi sztućcami
– dziecko powinno mieć własne naczynia na napoje (bidony, kubki, butelki)
– nie całować dzieci po rączkach ani w usta
– uczyć dziecko, aby nie dzieliło się tym samym jedzeniem lub piciem z innymi dziećmi
– nie dmuchać na jedzenie dziecka w celu ostudzenia
– stosować dietę ubogą w cukry proste i bogatą w mikroelementy
– robić przerwy między posiłkami (min. 2 godziny)
– zadbać o prawidłową profilaktykę próchnicy
Kiedy zacząć myć zęby dziecku?
O higienę jamy ustnej należy dbać już od pierwszego dnia życia dziecka. Do tego celu wystarczy nawinąć na palec wskazujący jałowy gazik namoczony w przegotowanej wodzie i delikatnymi, okrężnymi ruchami czyścić język, policzki, dziąsła oraz podniebienie. Stomatolodzy rekomendują taki zabieg nawet po każdym posiłku niemowlęcia, aż do wyrżnięcia pierwszego ząbka.
Używanie szczoteczki i pasty w higienie jamy ustnej dziecka rozpoczyna się tuż po przebiciu się przez dziąsło pierwszego zęba. Mycie zębów mlecznych, tak jak i stałych, powinno odbywać się minimum 2 razy dziennie – rano po przebudzeniu oraz wieczorem po kolacji, zaraz przed pójściem spać. Po każdym posiłku dobrze jest przepłukać jamę ustną czystą wodą pitną lub dodatkowo wyszczotkować zęby.
Rodzice powinni myć zęby dziecku przynajmniej do 7-8. roku życia. Jest to moment, kiedy zdolności manualne są rozwinięte na wysokim poziomie (chociażby poprzez ćwiczenie pisania), więc czyszczenie zębów również będzie bardziej dokładne. Oczywiście dzieci chcą być samodzielne już o wiele wcześniej i jak najbardziej powinniśmy im na to pozwalać, ale zasada jest jedna – najpierw dziecko myje zęby samo, a potem rodzic poprawia ich szczotkowanie. U dzieci po 6. roku życia dobrze sprawdzają się preparaty wybarwiające płytkę nazębną (w formie tabletek, gum lub płynów), które uwidaczniają miejsca niedomyte, co zwiększa świadomość najmłodszych i pozwala na dokładniejsze czyszczenie zębów.
Jaką wybrać szczoteczkę dla dziecka?
Najistotniejszymi cechami pierwszych szczoteczek do zębów dla dzieci są: miękkie włosie, mała główka, brak ostrych krawędzi oraz brak objawów zużycia. Szczotka powinna być wymieniana zaraz po zauważeniu pierwszych zmian świadczących o zużycia włosia, jednocześnie nie rzadziej niż co 6 tygodni. Do wyboru mamy szczoteczki manualne, elektryczne i soniczne. Tradycyjna, manualna szczoteczka wydaje się być najbardziej bezpieczna i przyjazna dla dzieci, ale w rzeczywistości wymaga dużej sprawności ręki, wykonywania ruchów w różnych kierunkach, a także współpracy i cierpliwości ze strony dziecka. Możemy ułatwić sobie znacznie to zadanie wybierając szczotki elektryczne lub soniczne, które można stosować również u niemowląt. Są o wiele dokładniejsze, czas mycia jest krótszy, a delikatne wibracje będą także stymulować jamę ustną dziecka.
Jaką wybrać pastę do zębów dla dziecka?
Stosowanie past z fluorem jest tematem dość kontrowersyjnym wśród rodziców. Fluor, mimo tego, że w zbyt dużych dawkach jest toksyczny dla organizmu, pełni niezwykle ważną rolę w prawidłowym formowaniu szkliwa oraz zapobieganiu rozwojowi próchnicy. Dawka toksyczna wynosi 5 mg/kg masy ciała dziecka, a jedno szczotkowanie dostarcza zaledwie 0,1 mg fluoru. Biorąc więc pod uwagę prawidłowe dawkowanie pasty do zębów, nie jest możliwe przekroczenie bezpiecznej dla organizmu ilości tego pierwiastka.
Od pierwszego zęba do 3. roku życia nakładamy na szczoteczkę ilość pasty odpowiadającą wielkością ziarenku ryżu („muśnięcie” włosów szczoteczki). Jest to śladowa ilość, której dziecko nie musi wypluwać, ale wystarcza dla profilaktyki próchnicy i jest całkowicie bezpieczna dla zdrowia. Dzieci w wieku 3-6 lat, które nauczone są już wypluwania, powinny stosować ilość odpowiadającą wielkości ziarnka grochu. Powyżej 6. roku życia nakładamy na szczoteczkę 1-2 cm pasty.
Wybór odpowiedniej pasty do zębów dla dziecka może być niełatwym zadaniem. Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej zaleca obecnie stosowanie takiej z zawartością 1000 ppm fluoru od pierwszego ząbka, a powyżej 6. roku życia – 1450 ppm. Niestety wiele past na sklepowych półkach ma znacznie mniejszą jego zawartość, dlatego należy zawsze sprawdzić skład produktu, a nie kierować się oznaczeniem wiekowym na opakowaniu. Może więc zdarzyć się sytuacja, że pasta przeznaczona według producenta dla dzieci w wieku szkolnym, będzie odpowiednia także dla niemowląt.
Przykładowe pasty dla najmłodszych o zawartości fluoru w dawce 1000 ppm:
- Biała Perła Junior (6-12lat)
- VITIS Junior
- Elgydium Kids (2-6 lat)
- Elgydium Junior (7-12 lat)
- Signal Kids (3-6 lat)
- Chicco
- Colodent Junior (2-6lat)
- Oral B Stages
- Colgate 3+
- Brush-Baby (0-3 lat)
- Oral7 Kids
- Tołpa Expert Junior (6-12 lat)
- FluorKIN Calcium
Pasty bez dodatku fluoru są dobrym wyborem, o ile stosowane są równolegle z pastami z odpowiednią jego zawartością. Znaczy to, że pasta bez fluoru nada się do treningu samodzielnego szczotkowania zębów przez dziecko, dodatkowych myć zębów po posiłkach lub w przedszkolu/szkole gdzie nadzór ilości stosowanej pasty jest ograniczony.
Przykładowe żele/pasty do zębów bez fluoru to :
- Anthyllis Baby
- Biorepair Junior
- Logodent
- Jack’n’Jill
- Ziajka
- Neobio
- NatureOn
- Nenedent
