Jako rodzic chcemy by nasze pociechy rozwijały się w możliwie jak najlepszy sposób. Zapewniając wszelkie niezbędne do tego warunki, pragniemy by obyło się bez większych problemów i zmartwień. Te jednak pojawiają się najczęściej niespodziewanie i w dość zaskakujący sposób. Co jeśli jednak zauważamy powolny proces rozwoju jakiegoś niechcianego zjawiska. Wówczas liczy się nasza spostrzegawczość i sposób działania zapobiegawczego. Jak zatem podejść do kwestii otyłości i nadwagi wśród dzieci?
Choroba cywilizacyjna
Każdy z nas jest inny, to nie ulega wątpliwości. Jednakże posiadając podobne warunki wagowe i fizyczne, niekiedy różnimy się od siebie w znaczący sposób. Wpływ na to ma wiele czynników. Zarówno te wewnętrznych jak i zewnętrzne odgrywają tutaj ważną rolę. Uwarunkowania organizmu krzyżują niekiedy wszelkie plany związane z skuteczną redukcją masy ciała. Niemniej i w takich przypadkach można działać na tyle skutecznie, by wszelkie skutki otyłości czy nadwagi nam nie doskwierały. Jeśli jednak przyjrzymy się bliżej problemowi to dojdziemy do wniosku, że zaczął on coraz częściej dotykać dzieci. Proces globalizacji i łatwość w pozyskaniu np. wysokoenergetycznej żywności, przyspieszył całe to zjawisko. W związku z tym zostało ono nazwane już mianem choroby cywilizacyjnej. Stwarza to zatem niebezpieczeństwo wystąpienia poważnych powikłań zdrowotnych a nawet śmierci.
Z czego to wynika?
Zaburzenia gospodarki hormonalnej, nieodpowiednia dieta czy naturalna skłonność do przybierania wagi spowodowana rozregulowanym działaniem metabolizmu to jedne z wielu przyczyn takiego stany rzeczy. Różnego rodzaju choroby pokroju, cukrzycy, niedoczynność tarczycy czy w końcu schorzenia genetyczne przyczyniają się w większym lub mniejszym stopniu do rozwoju nadwagi a w rezultacie otyłości. Suplementacja leków glikokortykosteroidowych lub po prostu znikoma aktywność fizyczna odcisną swoje piętno na funkcjonowaniu dziecka. Należy zatem wiedzieć, że nadwaga to krótce stan, w którym nasz organizm posiada większą wagę a w tym konkretnym przypadku zawartość tkanki tłuszczowej, niż powinien zgodnie z standardami wyznaczanymi przez chociażby wskaźnik BMI. Wyjątkiem są jednak osoby aktywne fizyczne, gdyż te pomimo prowadzenia zdrowego trybu życia, będą zaliczane do pewnych grup i stadiów chorobowych. Dzieje się tak ponieważ o ile ogólna waga na to wskazuje o tyle szczegółowy rozkład sugeruję większy udział masy mięśniowej ponad tłuszczową. Zatem patrząc na to ogólnie, otyłość i nadwaga to schorzenia spowodowane akumulacją tłuszczu w organizmie. Ta zaś wpłynie prędzej czy później na sposób funkcjonowania człowieka. W związku z tym o ile ogólny wskaźnik może coś sugerować o tyle najważniejszy będzie tutaj poglądowy lub szczegółowy skład masy ciała. Pozwoli zobrazować nam rzeczywiste stadium chorobowe.
Konsekwencje bywają uciążliwe
Lista chorób, którym rozwojowi sprzyja nadwaga i otyłość jest dość długa. Można do niej zaliczyć takie schorzenia jak chociażby, choroby układu krążeniowo – naczyniowego, nerek czy zaburzenia budowy układu kostno -mięśniowego czy nadciśnienie. Szereg powikłań to wierzchołek góry lodowej, który w mniejszym lub większym stopniu utrudni funkcjonowanie pociechy. Co więcej należy być świadomym tego, że dziecko w wieku szkolnym, prócz fizycznych konsekwencji może również uświadczyć tych psychicznych. Niski poziom samooceny a w końcu oddziaływanie rówieśników może dotkliwie odcisnąć się na życiu pociechy np. w formie depresji czy stanów lękowych. Są to dość czarne scenariusze, które jednak mają miejsce i skutecznie utrudniają życie dzieciom. Dlatego bardzo ważne jest pokazanie dziecku, że posiadają wsparcie w rodzicach i osobach specjalizujących się w tej tematyce.
Jak rozpoznawać i leczyć te schorzenia?
Diagnostyka dziecięca pozwala w dość szczegółowy sposób zdiagnozować problem a w rezultacie poszukać jego przyczyny. Ta zaś pozwoli skuteczniej zwalczać problem. Dlatego tak ważne jest zebranie informacji na temat wywiadu ciążowego i okołoporodowego. Liczą się tutaj takie zmienne jak, masa urodzeniowa, choroby w ciąży i po niej a także sposób karmienia. Istotne jest również szersze przyjrzenie się zarówno diecie dziecka jak i rodziców oraz sposoby życia i funkcjonowania rodziny. Nie zawsze u podstaw problemu muszą leżeć czynniki chorobowe czy te związane z sposobem odżywiania. Bardzo niedocenianym elementem jest stres, który zapoczątkowuje wiele chorób współistniejących. Dlatego spokojne i odpowiedzialne podejście jest tutaj tak ważne. W toku leczenia pomocne będzie zbadanie np. lipidogramu, hormonów nadnercza czy tarczycy a w końcu poziomu glukozy, insuliny czy samej aktywności fizycznej. Spotykając się z problemami wagowymi w wieku niemowlęcym zaleca się badania chociażby stężenia leptyny. W kwestii leczenia lub zapobiegania występowania skutkom tej choroby cywilizacyjnej należy wiedzieć, że możemy działać zarówno od zewnątrz jak i wewnątrz. Kultywowanie prawidłowych nawyków żywieniowych i zadbanie o odpowiednią aktywność fizyczną to jedne z podstaw. Stanowią one jednak najpowszechniejszą i najskuteczniejszą formę walki z nadwagą i otyłością. Do szeregu działań zaliczymy również wszelkiego rodzaju działania farmakologiczne, które będą jednak dodatkowym elementem układanki.
Nadwaga i otyłość ewoluowały na przestrzeni lat z niezauważalnego schorzenia do choroby mogącej w znaczący sposób utrudnić życie i funkcjonowanie dziecka. Sposób i tempo działania nie powinny pogłębiać problemu. Dlatego jako odpowiedzialny rodzic musimy zadbać o komfort psychiczny dziecka, które boryka się z takimi problemami. Nasze działania powinny być nakierowane na skuteczna ale nie zniechęcającą pociechę pomoc.
