Testy DNA

Uchylam tajemnice słynnych testów DNA. Jak, gdzie, po co? Testy DNA polegają na analizie materiału genetycznego w celu odczytania zawartej w nim informacji genetycznej. Umożliwiają wykrycie zmian genetycznych (polimorfizmów, mutacji). Są one przekazywane potomstwu przez rodziców lub pojawiają się de novo.

Badania genetyczne uznawane są przez specjalistów za metodę o bardzo wysokiej czułości (ponad 99%) i wiarygodności. Wynik fałszywie pozytywny lub fałszywie negatywny uzyskiwany jest bardzo rzadko. Ogromną zaletą testu DNA jest to, że wystarczy wykonać go tylko raz w ciągu życia (w dowolnym jego momencie). DNA każdego z nas nigdy się nie zmienia, uzyskany wynik jest więc aktualny już zawsze. Nie istnieją także żadne przeciwwskazania do przeprowadzenia badania, ponieważ wynik nie jest zależny od aktualnego stanu zdrowia pacjenta.

Dla kogo testy DNA?

Test DNA na ojcostwo jest dla wszystkich osób, które chcą ustalić biologiczne ojcostwo (np. mają co do niego wątpliwości lub podejrzewają, że mogą być biologicznym ojcem dziecka). Wykonanie takich badań zleca sąd lub można je wykonać prywatnie. Można przeprowadzić je również anonimowo – w tym przypadku najczęściej są one wysyłkowe. Do badania niezbędna jest próbka pobrana od dziecka i domniemanego ojca. DNA można pozyskać z krwi, z wymazu z błony śluzowej policzka, a także z takich przedmiotów jak chusteczka higieniczna, szczoteczka do zębów, butelka, smoczek, szklanka czy sztućce. Na podstawie próbek ustala się profile genetyczne badanych osób, a następnie konieczne jest ich wzajemne porównanie. Badania na ojcostwo potwierdzają ojcostwo z pewnością ponad 99,9999%, a wykluczają je z pewnością 100%.

Ile kosztuje test DNA?

Ceny testów zaczynają się już od ok 200-300 zł a kończą na kilku tysiącach. Wszystko tak naprawdę zależy od celu badania. W przypadku chęci określenia biologicznego pokrewieństwa między potencjalnym ojcem a dzieckiem, koszt ten oscyluje w granicach 1000-2000 zł. Niemniej dokładna cena badania DNA będzie zależeć od wielu czynników. Wśród nich wyróżnia się: ilość badanych genów, rodzaj pobieranych próbek, miejsce pobierania próbek, ilość badanych osób (np. badania DNA na ojcostwo porównują DNA od dwóch lub więcej osób), wykorzystane metody analizy DNA. Ceny różnią się również w zależności od firmy oferującej takie usługi.

Czy wiek wpływa na wynik?

Odpowiedź jest prosta. Nie. Dlaczego tak się dzieje? Ma to miejsce ponieważ, niezależnie od wieku czy stanu zdrowia, wynik będzie wiarygodny i zawsze ten sam. Co więcej, test można wykonać również wtedy, gdy domniemany ojciec zmarł. Zatem, warto wiedzieć, że wynik a raczej sama informacja zawarta w kodzie DNA, jest dziedziczna, niezmienna i unikatowa. Bodźce płynące ze środowiska nie są w stanie wpłynąć na jego zmianę. Testy są niemalże nieinwazyjne, przez co nie powinny sprawiać obawy jeśli chodzi o sam proces przeprowadzania badania.

Jaki jest czas oczekiwania na wynik?

Zasadniczym elementem warunkującym czas oczekiwania na wynik, będzie metoda na którą się zdecydowaliśmy. W związku z tym czas ten może wynosić od kilku do kilkunastu dni roboczych. Należy również pamiętać, że oprócz samego wyniku otrzymujemy także opis i komentarz do badania. Co więcej istotny jest również okres w jakim dostarczymy próbki do laboratorium. Czas oczekiwania w zależności od metody wynosi w przybliżeniu dla:
– badania na podstawie wymazów z policzka, ok 3 do 5 dni roboczych, natomiast w przypadku gdy oczekujemy na ekspertyzę biegłego sądowego, czas ten wydłuża się do ok 2 tygodni
– badania z wykorzystaniem niestandardowych próbek (tzw. „mikrośladów”, które pozostawiamy na rzeczach codziennego użytku) z uwagi na fakt, że próbki tego rodzaju są bardzo często zanieczyszczone, wyizolowanie z nich DNA staje się nieco trudniejsze, co z kolei wydłuża czas oczekiwania na rezultat testu. Będzie on w tym przypadku wynosił od 10 do 15 dni roboczych.
– badania prenatalne, pochodzące z krwi kobiety ciężarnej (zawiera ona krótkie i poszarpane odcinki płodowego DNA), na wynik badania przystanie nam czekać ok 10 do 15 dni roboczych
– badanie pośmiertne, można je wykonać na kilka sposobów, po przez analizę wspomnianych mikrośladów, analizę chromosomu Y czy analizę DNA pobranego od najbliższych członków rodziny, czas oczekiwania w tym przypadku wynosi podobnie jak w pozostałych przypadkach od 10 do 15 dni roboczych.

Testy DNA wraz z rozwojem człowieka i postępem nauki ułatwiły nie tylko proces identyfikacji pokrewieństwa między badanymi osobami. W znaczący sposób przyczyniły się do wykrywania, zapobiegania i ograniczania rozwojowi licznych schorzeń w organizmie. Nie znano ich przed laty w medycynie a przynajmniej ich istnienia nie łączono z DNA. Dlatego przeprowadzenie profilaktycznego badania w wybranym przez nas celu powinno być naszym obowiązkiem. Dzięki zdobytej wiedzy możemy podjąć stosowne kroki w celu leczenia bądź redukcji ewentualnych nieprawidłowości w naszym kodzie genetycznym.